Lymfoedeem

Als het lymfestelsel beschadigd is, kan het vocht kan niet goed meer afgevoerd worden. Onder de huid ontstaat een vochtophoping (zwelling). Deze ophoping wordt lymfoedeem genoemd. Je merkt het doordat bijvoorbeeld je arm of been dikker blijft, je na afdoen van een sieraad of sok lang een afdruk blijft zien of als je een kuiltje in de huid kunt drukken. Er zijn verschillende oorzaken voor het krijgen van lymfoedeem. Is de aandoening aangeboren dan noemen we het 'primair' en wanneer het ontstaan is door ziekte, behandeling (operatie, bestraling, chemotherapie of medicatie) of trauma (ongeval) wordt het 'secundair' genoemd. Naast de armen en de benen kan het ook in de rest van het lichaam voorkomen, zoals de borsten of de hals.

 

Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan?

• Beschadiging van het lymfestelsel (lymfevaten en lymfeklieren)
• Ziekte (aangeboren of bijvoorbeeld door borstkanker)
• Behandelingen (operatie of radiotherapie)
• (Brandwond)littekens
• Hormonale invloeden (puberteit, menstruatie, overgang)
• Bepaalde medicijnen

 

Wat zijn de symptomen?

Zwelling is meestal gelokaliseerd op een specifieke plaats, afhankelijk van de omvang en de oorzaak. Aangeboren vochtophopingen kunnen aan één of beide zijden van het lichaam optreden, bijvoorbeeld één been of allebei de benen. Oedeem kan slechts licht aanwezig zijn of slopend en ernstig zijn, dit is afhankelijk van de oorzaak en het stadium. Het kan door jezelf worden opgemerkt als een verschil in omvang tussen beide armen of benen of bij moeilijkheden met het passen van kleding of sieraden. Als de zwelling toeneemt kan vermoeidheid door het extra gewicht optreden (de arm of het been voelt zwaarder), evenals schaamte en beperking van de dagelijkse activiteiten.

Andere symptomen kunnen gepaard gaan met de zwelling van lymfoedeem, waaronder:

• Warmte, roodheid of jeuk
• Tintelingen of brandende pijn
• Koorts en koude rillingen
• Verminderde beweeglijkheid
• Pijn
• Huidproblemen

 

Oedeemtherapie

Langdurige opeenhoping van vocht en eiwitten in de weefsels leidt tot ontsteking en uiteindelijk verharding van het weefsel. Dit wordt fibrose genoemd. De huid in het gebied wordt dikker en kan een hobbelig uiterlijk aannemen, dat wordt beschreven als een sinaasappelhuid (peau d'orange). De bovenliggende huid kan ook schilferig worden en barsten. Er ontstaat dan een risico op bacteriële of schimmelinfecties. Aangedane gebieden kunnen gevoelig en pijnlijk aanvoelen en kan er verlies van mobiliteit of flexibiliteit optreden. Het is daarom van groot belang dat oedeem behandeld wordt. Dit kan gedaan worden middels oedeemtherapie.

Deze behandeling bestaat uit verschillende onderdelen zoals:

• Manuele lymfedrainage (MLD)
• LPG Endermologie
• Taping
• Compressietherapie (zwachtelen, therapeutische elastische kousen of CicAid/FarrowWrap)
• Oefeningen

Welke onderdelen er toegepast worden is afhankelijk van de situatie. Oedeemtherapie is er op gericht op zwelling en verharding te verminderen en daarmee ook bijkomende klachten zoals bewegingsproblemen en pijn.

 

Wat kun je zelf doen?

• Houd de aangedane arm of het been zo mogelijk hoog (zo stroomt het vocht richting het hart waar het opgenomen wordt in de bloedbaan)
• Vermijd strakke kledingstukken of sieraden (ook bloeddrukmanchet op de aangedane arm)
• Vermijd warmte (warmtepad, bubbelbad, sauna, etc.)
• Houd het lichaam voldoende gehydrateerd
• Vermijd zwaar tillen en krachtige activiteiten met de aangedane ledemaat; normale, lichte activiteiten worden juist aangemoedigd!
• Draag geen zware tas aan de aangedane arm
• Zorg voor goede hygiëne
• Vermijd insectenbeten en zonnebrand

 

Voor lymf- en lipoedeempatiënten is er een speciale patiëntenvereniging namelijk NLNet.

 

© Huidtotaal